Vaclav Nelhybel is geboren in 1919 te Polanka in
Tjecho-Slowakije. Hij studeerde compositie en directie
aam het Praags Conservatorium en Musicologie aan de Universteiten
van Praag en Freiburg. In 1948 trad hij in dienst van de Zwitserse
Nationale Radio-omroep. In 1957 vestigde hij zich te New York,
werd Amerikaans staatsburger en bleef werkzaam als componist, dirigent
en docent.
De opvallendste eigenschap van Nelhybels muziek is de lineair-modale
richting ervan. Als gevolg daarvan houden zijn cadenzen zich niet aan
het normale gebruik van modulaties als onderdeel van de harmonie. De
melodie is autonoom. Dat houdt weer verband met een tweede belangrijke
eigenschap, die van beweging en pulse, ofwel ritme en metrum. De afzonderlijke
melodische lijnen met hun specifieke metriek doen telkens andere
complementaire ritmische figuren ontstaan. De wisselwerking tussen
beweging en tijd resulteert in de vehemente vaart die kenmerkend
is voor deze muziek (Cgris Izzo, Illinois, USA).
Symphonic Movement is uit 1966. Hoewel Nelhybel al
meerdere grootschalige werken voor band had geschreven,
noemt hij Symphonic Movement zijn eerste compositie die
volledig op symfonisch niveau geschreven is. Het hele werk is gebaseerd
op een enkele 8-toons-schaal die eerst tevoorschijn komt in wijde
ritmische ligging en later meer gecondenseerd in een melodische
opvolging. De overige 4 tonen van de 12-toons-reeks worden maar
twee keer gebruikt; eerst als contrapunt bij de eerste inzet
van het hoofdthema van het allegro, later als contrapunt bij de
laatste inzet van het thema door de kopersectie.
Uitvoeringen
- 10 maart 1986, Muziekschool Noord, Amsterdam, Nederlandse première
- 2 mei 1986, Bachzaal, Amsterdam
- 30 autgustus 1986, Carré, Amsterdam
- 12 maart 1988, Bachzaal, Amsterdam
- 27 maart 1988, De Doelen, Rotterdam
Bezetting
piccolo, 2 fluit, 2 hobo, 2 fagot,
esklarinet, 3 klarinet, basklarinet, contrabasklarinet,
2 altsax, tenorsax,
3 cornet, 2 trompet, 4 hoorn, 3 trombone, 2 bariton, bastuba,
contrabas, pauken, 4 percussie.
ABC Home